روش های افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص و عام، محدود و تعاونی

افزایش سرمایه شرکت موضوعی است که ممکن است هر شرکتی در مرحله ای از فعالیت خود با آن مواجه شود. قبل از آنکه روش های افزایش سرمایه در شرکت های مختلف را توضیح دهیم، انواع شرکت ها را به صورت مختصر به شما معرفی می کنیم، پس لازم است که با انواع شرکت ها طبق قانون تجارت آشنا شوید.

افزایش سرمایه شرکت چیست و چرا صورت می پذیرد؟

در قانون تجارت شرکت ها به انواع مختلف سهامی، تعاونی، تضامنی و محدود تقسیم می شوند. سرمایه اولیه و موسسین دلایل وجه تمایز این شرکت ها با یکدیگر هستند. شرکت سهامی خود به دو دسته خاص و عام تقسیم بندی می شود.

منظور از سهامی خاص این است که کلیه سرمایه آن توسط موسسین تامین شود. اما منظور از سهامی عام این است که بخشی از سرمایه آن را موسسین و بخشی دیگر از طریق فروش سهام به عموم مردم تامین شود. در شرکت های محدود هم هر کسی به اندازه سرمایه خود مسئول دیون وتعهدات شرکت در مقابل اشخاص ثالث است. در شرکت تضامنی هر یک از شرکا مسئول پرداخت کلیه دیون شرکت در مقابل اشخاص ثالث است.

یعنی اگر شرکت روزی ورشکسته شود و سرمایه آن برای پرداخت دیونش کافی نباشد، طلبکاران می توانند به هر یک از شرکا مراجعه و کلیه طلب خود را مطالبه کنند. شرکت تعاونی هم معمولا برای کارکنان یک موسسه جهت تامین نیازهای ضروری آن ها تشکیل می شود.

حال اگر یکی از این شرکت ها بنا به دلیلی نیازمند افزایش سرمایه باشد چگونه باید سرمایه خود را افزایش دهد؟ افزایش سرمایه دلایل مختلفی می تواند داشته باشد از جمله توسعه فعالیت شرکت یا تلاش برای حفظ و رقابت در بازار. البته دلایل دیگری هم می تواند داشته باشد اما این سه مورد اصلی ترین دلایل افزایش سرمایه شرکت هستند.

روش های افزایش سرمایه شرکت

افزایش سرمایه شرکت در هر یک از شرکت هایی که معرفی کردیم با یکدیگر متفاوت است. اما سه دلیل ذکر شده فوق در بین تمامی شرکت های ذکر شده مشترک است. برای اینکه با روش های افزایش سرمایه در هر شرکت آشنا شویم نیاز است که هر یک را به صورت جداگانه بررسی کنیم.

افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص

افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص باید طبق ماده 157 قانون تجارت صورت پذیرد. برای تشکیل شرکت سهامی خاص حداقل 3 الی 5 نفر سهامدار نیاز است. افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص طبق لایحه اصلاحی ماده 157 قانون تجارت به دو صورت باید انجام شود. طبق این لایحه دو روش افزایش سهام شرکت های سهامی خاص شامل موارد زیر است.

صدور سهام جدید

افزایش سرمایه شرکت با صدور سهام جدید اولین روش برای افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص است. برای اینکار باید اقدامات زیر انجام گیرد.

• سود تقسیم نشده شرکت تبدیل به سهام جدید شود

• سود حاصل از افزایش ارزش سهام جدید به سرمایه تبدیل شود

• اوراق قرضه به سهام تبدیل یا با آن تعویض شود

• اندوخته اختیاری شرکت به سهام جدید تبدیل شود

• مطالبات نقدی اشخاص از شرکت به سهام جدید تبدیل شود

• مبلغ اسمی سهام جدید به صورت نقد پرداخت شود

افزایش سهام از طریق افزایش مبلغ اسمی سهام موجود

افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص با این روش کاملا به سهامداران شرکت بستگی دارد. این روش از طریق افزایش مبلغ اسمی سهام سهامدارن انجام می گیرد. در صورتی که این افزایش مبلغ اسمی از سمت مجمع عمومی تصویب شود و تمامی سهامداران حضور داشته باشند، پرداخت آن برای تمامی آن ها الزامی خواهد بود.

اما در صورتی که طبق قانون تجارت و اساسنامه شرکت عمل شود و سهامداران برای انجام این کار راضی نباشند می توانند با آن مخالفت کنند و آن را انجام ندهند.

افزایش سرمایه شرکت سهامی عام

افزایش سرمایه شرکت های سهامی عام با شرکت های سهامی خاص متفاوت است. در این شرکت ها ابتدا باید مراحل زیر طی شود تا امکان افزایش سرمایه در شرکت فراهم شود.

• پیشنهاد هیئت مدیره

• تایید حسابرس سازمان

• صدور مجوز افزایش سرمایه

• تشکیل مجمع عمومی فوق العاده جهت تصمیم گیری در رابطه با افزایش سرمایه شرکت

• اعلام تاریخ تشکیل جلسه هیئت مدیره

• تعیین زمان مهلت استفاده از مجوز افزایش سرمایه

افزایش سرمایه در شرکت های سهامی عام خصوصا اگر شرکت وابسته به بورس باشد، پس از طی مراحل فوق صورت می گیرد. سپس از راه های زیر اقدام به افزایش سرمایه شرکت می کنند.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

افزایش سرمایه شرکت سهامی عام اگر از محل آورده نقدی باشد، سهم بازگشایی می شود و اطلاعیه ای مبنی بر حق تقدم خرید سهام بر روی کدال منتشر می شود. در این اطلاعیه علاوه بر حق تقدم یک شماره حساب هم جهت دسترسی سهامداران برای پرداخت مبلغ اسمی سهام اعلام می گردد.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

در صورتی که شرکت سود انباشته خوبی داشته باشد از آن جهت توسعه و تحقق اهداف خود استفاده می کند. در این روش هیچ سرمایه جدیدی به شرکت وارد نمی شود. در این روش سهامداران بدون هیچ هزینه ای سهام جایزه دریافت می کنند.

افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی

افزایش سرمایه شرکت از طریق ارزیابی دارایی های غیر نقدی مانند ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات آن با توجه به نرخ تورم صورت می پذیرد.

افزایش سرمایه در شرکت تضامنی

افزایش سرمایه در شرکت تضامنی نیازمند طی مراحل و ارائه مدارکی به اداره ثبت شرکت ها است. در ادامه مدارک مورد نیاز جهت افزایش سرمایه شرکت های تضامنی را با هم بررسی می کنیم.

• تشکیل مجمع عمومی فوق العاده و تنظیم صورت جلسه ای که به امضای تمامی شرکا رسیده باشد و ارائه آن به اداره ثبت شرکت ها

• ارائه لیستی از تمامی شرکاء و میزان سرمایه قبل و بعد هر یک از آن ها که به امضای همه آن ها رسیده باشد

• ارائه تصویر کارت ملی و شناسنامه شرکای جدید

• در صورتی که یکی از شرکاء شخص حقوقی می باشد ارائه نسخه نماینده یا نمایندگان شخص حقوقی

• ارائه اصل آگهی دعوت که طبق اساسنامه و ماده 6 قانون تجارت تنظیم شده باشد

• در صورت افزایش سرمایه از طریق سرمایه غیر نقدی، ارائه تقویم سرمایه غیر نقدی که به امضای کلیه شرکا رسیده باشد

• در صورتی که به مجوز خاصی نیاز باشد ارائه مجوز مورد نیاز از مرجع ذیصلاح

افزایش سرمایه شرکت با مسئولیت محدود

اگر ثبت شرکت شما به صورت مسئولیت محدود بوده است، افزایش سرمایه شرکتاین نوع شرکتها هم دارای شرایط مخصوص به خود است. افزایش سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود با شرکت های های سهامی متفاوت است. افزایش سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود با توجه به دو مورد زیر امکان پذیر است..

• افزایش سرمایه تنها با توافق سه چهارم سهامداران عمده محقق خواهد شد

• در صورتی که تصمیم بر افزایش سرمایه با حضور سهام دار جدید اتخاذ گردد باید سه چهارم از سهام داران عمده موافقت کنند

افزایش سرمایه در شرکت تعاونی

افزایش سرمایه شرکت تعاونی از چند طریق مختلف امکان پذیر است. شرکت تعاونی نوعی از شرکت های سرمایه است و قانون شرکتهای تعاونی آن تا حدودی مشابه شرکت های سهامی می باشد. روش های افزایش سرمایه در شرکت های تعاونی عبارت است از:

• صدور سهام جدید

• تجمیع سرمایه

• دریافت وام

• تامین از طریق سود خالص

سخن پایانی

افزایش سرمایه شرکت با توجه به نوع شرکت متفاوت است. با توجه به بررسی هایی که انجام دادیم سهامداران و شرکاء تعیین کننده روش افزایش سرمایه شرکت هستند. آنچه که در همه شرکت ها مورد اهمیت است این است که، افزایش سرمایه باید کاملا اصولی صورت پذیرد تا به سود سهامدران و شرکاء باشد نه اینکه در نهایت نه تنها افزایش سرمایه صورت نگیرد، بلکه شرکت و شرکاء نیز متضرر شوند.