از سوی دیگر افزایش قیمت نفت به دلیل افزایش تنش های سیاسی باز هم معادلات سرمایه گذاران را بر هم زده است. بخشی از سوداگران که همواره نگران فضای هیجانی پس از انتشار اخبار متناقض سیاسی هستند، این بار محتاط و محتاط هستند. شاخص بورس تهران پس از کش و قوس های فراوان ۲ میلیون واحد از دست داد و به زیر این سطح مهم و حساس سقوط کرد. اگرچه بورس در مسیر نزول و ریزش قرار دارد، اما حواشی بازار مذکور پایانی ندارد. همانطور که از اواخر هفته گذشته مشخص بود، کانال 2 میلیون واحدی با توجه به شرایط متغیر موثر بر بورس به وضوح “سیگنال قدرتمند کاهش رتبه” را ارسال کرده بود و مشخص بود که کار سختی در پیش دارد. کانال مذکور را حفظ کنید دوشنبه روز بدی برای مردم در بازار سرمایه بود.
دماسنج اصلی بورس کانال دو میلیون واحدی را از دست داد که برای ششمین روز متوالی معاملات سهام با دامنه نوسان یک درصدی به پایان رسید. کارشناسان بورس می گویند اگر محدودیتی در دامنه نوسان وجود نداشت، شاخص کل سهامداران را با قدرت و سرعت بیشتری مجبور به کاهش می کرد. البته باید توجه داشت که به طور کلی همه بازارها وارد دوره ای شده اند که به دلیل ریسک های سیاسی و اقتصادی با کاهش تقاضا و شرایط غیرقابل پیش بینی مواجه هستند. به این ترتیب طی چند هفته آینده نمی توان چشم انداز روشنی را در بورس ترسیم کرد. کارشناسان بورس معتقدند واکنش بورس در روز گذشته تنها به سناریوهای مربوط به درگیری های منطقه ای مربوط نمی شود، حتی می تواند تا حدودی به معرفی کابینه اقتصادی دولت پزشکی برگردد.
پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی، بورس با نوسانات مختلفی مواجه شده و نتوانست روزهای معاملاتی را بدون تنش پشت سر بگذارد. شاخص بورس که سال 1403 را در محدوده 2 میلیون و 236 هزار واحدی آغاز کرده بود، پس از 88 روز معاملاتی اکنون در محدوده یک میلیون و 998 هزار واحد قرار گرفته است. آخرین باری که شاخص در این محدوده قرار گرفت 22 آبان 1402 بود، تجربه دوره های گذشته نیز نشان می دهد که بورس همواره در دوره های مشابه با هیجان مضاعف سهامداران مواجه بوده و امواج هیجانی مثبت و منفی را تجربه کرده است.
به این ترتیب شرایط موجود باعث شده است علاوه بر انتشار برخی محرک ها که می تواند بار روانی مثبتی داشته باشد، موجی از نگرانی و تردید زمینه را برای عدم کارایی و رشد قیمت یک سهم فراهم کرده است. این جریان ها در تاریخ بورس تهران بارها دیده شده و گاه سود خوبی را از دست معامله گران خارج کرده است. اما باید توجه داشت که در شرایط فعلی ریسک ها وضعیت بازار را به جایی رسانده که حتی تحرکات سفته بازی نیز مشاهده نمی شود. با این تفاسیر احتمالا سه سناریو پیش روی بورس خواهد بود. ابتدا با فرض تداوم شرایط نامطلوب موجود، شاخص بورس به روند نزولی خود ادامه می دهد که البته با سد محکم کانال 1.9 میلیون واحدی مواجه است. سناریوی دوم می تواند محدود شدن دامنه نوسانات در هفته های آینده باشد که بازار را وارد یک روند رنج می کند. سناریوی سوم می تواند بهبود فضای سیاسی و اقتصادی کشور و کاهش ریسک ها باشد که احتمالا با سوخت دلار نیما، شاخص بازار را حداقل به سقف قبلی شاخص کل خواهد رساند.
بیشتر بخوانید: گزارش بورس امروز یکشنبه 31 مرداد 1403
سناریوهای 2 میلیون کانال
اظهارات کارشناسان بازار سرمایه نشان می دهد اکنون که بازار سنگر دو میلیونی را از دست داده است، سه سناریو برای بورس قابل تصور است. اولین سناریوی بورس که می توان آن را خوش بینانه دانست مربوط به احیای کانال 2 میلیون واحدی و تداوم شاخص در این کانال است. با توجه به اینکه بورس تاکنون در کانال مذکور با اهرم دامنه نوسان محدود مقاومت نشان داده است، با توجه به شرایط حاکم بر متغیرهای موثر بر بورس، امکان بازگشت به این کانال تا حدودی دشوار به نظر می رسد. تحقق این سناریو منوط به چند رویداد مثبت و آنی در عرصه سیاست خارجی کشور است. این در این مرحله دشوار است. سناریوی دوم از “نزول بیشتر و سقوط های پی در پی” صحبت می کند. اینکه شاخص تا چه حد می تواند افت را بر سهامداران تحمیل کند، یکی از ابهامات بزرگ فعالان بازار سهام است. در این سناریو، واکنش احتمالی ایران به اسرائیل، محور مهم رفتار بازار خواهد بود.
در روز گذشته، حرکت های مثبتی در قیمت جهانی طلا و نفت مشاهده شد. برخی از فعالان بازار افزایش طلا و نفت جهانی را مهم‌ترین نشانه پیشروی ریسک‌های سیاسی می‌دانند. بنابراین در حالی که سهامداران مدت هاست دچار ترس بازار سهام هستند، با معادلات پیچیده تری مواجه خواهند شد. اما سناریوی سوم که در حال حاضر خنثی ترین سناریو محسوب می شود، از نوسانات پایین و بالای شاخص بورس در محدوده فعلی خبر می دهد. حامیان این سناریو می گویند اگر دامنه نوسان محدود بماند، ممکن است از عمق تب و سقوط شاخص های سهام کاسته شود. با این حال، بازار سهام در حال حاضر در غیرقابل پیش بینی ترین وضعیت قرار دارد. شبهه سرکوب نرخ ارز در بازار آزاد از سوی بازارساز و همچنین کاهش شعله انتظارات تورمی از جمله مواردی است که باعث شد بورس تهران در کنار سایر بازارهای سرمایه گذاری داخلی کشور در مسیر بلاتکلیفی قدم بگذارد.
در چنین شرایطی که اکثر بازارها در کمای عمیق معاملاتی هستند، نمی توان انتظار حرکت صعودی از سوی بورس داشت. همانطور که شاهد بودیم شاخص کل با کاهش 0.24 درصدی در سطح یک میلیون و 998 هزار واحدی مواجه شد تا سهامداران با موج جدیدی از ترس و تردید مواجه شوند. در جریان معاملات امروز خروج پول به 325 میلیارد تومان رسید تا سهامداران حقیقی برای دوازدهمین روز متوالی در سمت فروش بایستند. طی این دوازده روز مبلغ 4 هزار و 668 میلیارد تومان از بازار خارج شده است. در معاملات دیروز شاخص کل هم وزن (با اثر مشابه نمادها) نیز 0.13 درصد کاهش یافت. موضوعی که نشان دهنده تاثیر نمادهای بزرگ بورس بر نماد این بازار است.
منبع: دنیای اقتصاد
