زنی که معنای تازه‌ای به «عنکبوت‌ها» بخشید

لوئیز بورژوا نه تنها از عنکبوت نمی ترسید، بلکه آنها را به آثار هنری بسیار محبوبی تبدیل کرد که اکنون در سراسر جهان شناخته شده اند. امروزه این آثار در برترین موزه های جهان نگهداری می شوند و با فروش، رکورد قیمت را در بازار هنر می شکند. این عنکبوت ها علیرغم قد و قامت گاه وحشتناکی که دارند، قدرت شاعرانه ای دارند که از تجربیات زندگی خالق آنها نشات می گیرد.

به گزارش فرادید، بورژوا در سال 1911 به دنیا آمد. پدر و مادرش یک کارگاه تعمیر فرش و قالی در اطراف پاریس داشتند. در کودکی در این کار به خانواده کمک کرد و سپس به معتبرترین آکادمی های فرانسه رفت و در کارگاه های هنرمندان برجسته زمان خود مشغول به کار شد. کار او در کنار هنرمندان بزرگ زمان خود باعث شد تا توانایی های خود را باور کند و این باور را که نبوغ فقط برای مردان است از بین ببرد.

یک کپی از مجسمه “مادر” در محوطه موزه گوگنهایم در بیلبائو، اسپانیا

در سال 1938، بورژوا ازدواج کرد و به نیویورک نقل مکان کرد. در طول سال‌ها، او جنبه‌های مختلف جنسیت و تجربیات خاص زنانه را از طریق انواع مختلف آثار هنری بررسی کرد. جمله نسبتاً معروفی از بورژوا نقل شده است که می گوید هنر «تجربه مجدد یک زخم روحی» است. جمله ای که شاید بتوان آن را راز آثار هنری معروف او دانست.

در طول دهه 1940، بورژوا صحنه های داخلی را نقاشی کرد و با این آثار بود که در نمایشگاه زنان در گالری هنری پگی گوگنهایم در سال 1945 شرکت کرد. اما اولین نقاشی زغالی او از یک عنکبوت در سال 1947 ظاهر شد. دو سال بعد، انفرادی بورژوا. در نمایشگاه “شخصیت ها” از مجسمه های چوبی جدید توتم مانند که شکل انسان را با معماری ترکیب می کند، رونمایی کرد.

مجسمه “عنکبوت”.

در سال 1982، درست قبل از اینکه نمایشگاه گذشته‌نگر آثارش در موزه هنر مدرن (MoMA) او را به شهرت رساند، بورژوا توضیح داد که مجموعه آثار او عمدتاً از خیانت‌های پدرش الهام گرفته و تحت تأثیر قرار گرفته است. به خصوص رابطه ای که پدرش با معلم محبوبش داشت. بورژوا عاشق اخلاق کاری، صبر و حضور حمایتی مادرش بود، اما او مریض بود و زمانی که بورژوا تنها 21 سال داشت درگذشت. این حادثه آنقدر هنرمند را ویران کرد که حتی یک بار تصمیم به خودکشی گرفت.

هر چه بورژوا بزرگتر می شد، بیشتر به زخم های دوران کودکی خود باز می گشت. آثار او در دهه هشتاد زندگی‌اش همگی بازتابی از بازگشت به احساسات شکننده دوران کودکی‌اش بود. در دهه 1990، بورژوا به طور کامل بر شکل عنکبوت متمرکز شد و آن را در مقیاس های مختلف ایجاد کرد. از عنکبوت های مینیاتوری گرفته تا نسخه های غول پیکر. او در سال 1996 مجسمه ای به نام “عنکبوت” ساخت که از آن زمان تاکنون سه بار رکورد گران ترین اثر هنری یک زن را شکست.

کپی از مجسمه “مادر” در ژنو، سوئیس

در سال 1999، موزه تیت مدرن مجسمه‌ای را از بورژوا سفارش داد که خود بورژوا آن را «مامان» نامید. “مامان” یک عنکبوت بلند و غول پیکر با 32 تخم مرمر است.

موجودات بزرگ بورژوایی بینندگان را وادار می‌کنند همان‌طور که کودکان به بزرگسالان نگاه می‌کنند به آنها نگاه کنند. این مجسمه‌ها که احساسات مخالف قدرت و ضعف را به بیننده منتقل می‌کنند، در واقع نگرانی‌ها و احساسات دوران کودکی خود بورژوا را در رابطه با والدینش به یاد می‌آورند. علاوه بر این، روش عنکبوت در جذب غذا با تار بافی و انتظار، از نظر بورژوا تقلیدی از روش اغواگری زنانه است و این نکته ای است که او را بسیار مجذوب خود کرده است.

بورژوا در سن پیری در کنار یکی از آثارش

بورژوا یک بار گفت: “عنکبوت مانند قصیده ای برای مادرم است. مادر من بافنده بود، مانند عنکبوت… عنکبوت ها حضوری دوست داشتنی هستند زیرا پشه ها را می خورند؛ ما می دانیم که پشه ها بیماری ها را منتقل می کنند و نامطلوب هستند.” عنکبوت ها مانند مادرم مفید و محافظ هستند.”

بورژوا نیز خود یک مادر بود و بنابراین می توان گفت که این آثار نشان دهنده او نیز هستند. آثاری که در تضاد زیبا و هنرمندانه، هم نیروی محافظ را به تصویر می کشند و هم می توانند مظهر ترس های دوران کودکی باشند.